– Niemce, miłościwy panie, idą!
– Widziałem jedną chorągiew przy Grunwaldzie – ale zza wzgórza kurzawa szła, jakby ich więcej ciągnęło!
…. Znów rozległ się tętent i przypadł trzeci goniec, a za nim czwarty, piąty i szósty: wszyscy widzieli chorągwie niemieckie, nadciągające w coraz większej liczbie. Nie było już wcale wątpliwości, że cała armia krzyżacka zastępuje drogę wojskom królewskim.
Na krańcach wznoszącej się coraz bardziej ku górze, rozległej równiny zaczerniało coś, jak gdyby bór wyrósł nagle na pustych polach, a nad tym borem grała i mieniła się w słońcu tęcza chorągwiana. Jeszcze dalej, hen! za Grunwaldem i Tannenbergiem, wznosił się ku niebu olbrzymi obłok kurzawy. Król objął wzrokiem cały ten groźny widnokrąg, po czy zwróciwszy się do księdza podkanclerzego Mikołaja zapytał:
– Jakiego dziś patrona?
– Dzień Rozesłania Apostołów – odrzekł ksiądz podkanclerzy.
A król westchnął:
– Więc dzień Apostołów będzie ostatnim życia dla wielu chrześcijan, którzy się dziś na tym polu zetrą.

Tak było sześćset lat temu. Tak pisał o tym Henryk Sienkiewicz.
Tę bitwę namalował Jan Matejko.
W 1960 roku książkę Sienkiewicza przeniósł na ekran filmowy Aleksander Ford.
A w tych dniach mamy wielkie widowiska historyczne, wszyscy szaleją z odtwarzaniem bitwy, wygrzebują różne historyczne szczególiki.
Ja obejrzałam ponownie film Forda; trzy godziny dobrego, polskiego kina, z piwem w ręku (choć przyznam, że ogląda się dziś ten film jakby był z serii „w starym kinie”)
I przygotowałam karkówkę według książki kucharskiej wielkich mistrzów zakonu krzyżackiego, na zimno, z dobrym pieczywem. Pycha!

1 kg karkówki
0,5 l jasnego piwa
kilka ząbków czosnku
sól, pieprz, kilka gałązek tymianku, 2 liście laurowe
3-4 łyżki oliwy

Mięso opłukać i osuszyć. Obrane ząbki czosnku przekroic wzdłuż na połówki. Ostrym nożem robić w mięsie nacięcia i wciskać w nie czosnek.
Natrzeć mięso solą i pieprzem.
Włożyć karkówkę do miski, obłożyć gałązkami tymianku, dodać liście laurowe. Zalać piwem. Przykryć folią i zostawić w lodówce na 12 godzin.
Piekarnik rozgrzać do 180 st. C.
Karkówkę przełożyć do rondla, najlepiej żeliwnego, ze szczelną pokrywką. Skropić mięso oliwą i dodać szklankę marynaty.
Przykryć i piec ok. 2 godzin; trzeba zaglądać co jakiś czas i polewać mięso płynem, w którym się dusi. Pod sam koniec pieczenia zdjąć pokrywkę, żeby karkówka ładnie się zrumieniła.
Wyłączyć piekarnik, ponownie mięso przykryć i zostawić na 15 minut. Po tym czasie jest gotowe.